Οι κρατικές παρεμβάσεις στην οικονομία έχουν άμεσες
συνέπειες στη συμπεριφορά όλων. Ρυθμίσεις που εισηγείται η κυβέρνηση, εγκρίνει
η Βουλή και ερμηνεύουν οι υπουργικές υπηρεσίες, άλλοι διοικητικοί οργανισμοί
αλλά και τα δικαστήρια όταν καλούνται να τις εφαρμόσουν, δημιουργούν επίσης
στρεβλώσεις, συχνά απρόβλεπτες.
Οσο προφανές είναι ότι για να κινηθεί η οικονομία και να σημειωθεί ανάπτυξη απαιτούνται επενδύσεις και μάλιστα σημαντικές, άλλο τόσο είναι χρήσιμο να κατανοήσουμε ότι όλα ξεκινούν από την επάνοδο στην κανονικότητα. Ο μόνος τρόπος για να συντηρηθεί η διαφαινόμενη σταθεροποίηση της οικονομίας είναι να στηριχθεί με κάθε τρόπο η κατανάλωση. Που θα έρθει όταν οι πολλοί σταματήσουν να φοβούνται πως η μελλοντική κατάσταση των οικονομικών τους θα είναι δυσκολότερη από την παρούσα.
Για να συμβεί αυτό, χρειάζεται να εκτιμηθεί ότι ο κίνδυνος απώλειας εισοδήματος είναι πολύ μικρός. Οσοι, καθ’ όλη αυτή την πολύ δύσκολη περίοδο της ευρύτατης χρηματοοικονομικής κρίσης, κατόρθωσαν να διασφαλίσουν τη θέση εργασίας τους, να αναδιαρθρώσουν τις επιχειρήσεις τους και να αναδιοργανώσουν την επαγγελματική τους απασχόληση, είναι καλύτερα προετοιμασμένοι για να υιοθετήσουν μια «επεκτατική» συμπεριφορά.
Αν δεν το κάνουν, φταίνε οι φόροι. Νέες και παλαιότερες επιβαρύνσεις μειώνουν άμεσα το διαθέσιμο εισόδημα, αποστερούν τις εναπομείνασες καταθέσεις, ενώ δημιουργούν ασάφειες και ανησυχίες για τις επιπτώσεις που θα έχουν στα μελλοντικά εισοδήματα.
Οσο προφανές είναι ότι για να κινηθεί η οικονομία και να σημειωθεί ανάπτυξη απαιτούνται επενδύσεις και μάλιστα σημαντικές, άλλο τόσο είναι χρήσιμο να κατανοήσουμε ότι όλα ξεκινούν από την επάνοδο στην κανονικότητα. Ο μόνος τρόπος για να συντηρηθεί η διαφαινόμενη σταθεροποίηση της οικονομίας είναι να στηριχθεί με κάθε τρόπο η κατανάλωση. Που θα έρθει όταν οι πολλοί σταματήσουν να φοβούνται πως η μελλοντική κατάσταση των οικονομικών τους θα είναι δυσκολότερη από την παρούσα.
Για να συμβεί αυτό, χρειάζεται να εκτιμηθεί ότι ο κίνδυνος απώλειας εισοδήματος είναι πολύ μικρός. Οσοι, καθ’ όλη αυτή την πολύ δύσκολη περίοδο της ευρύτατης χρηματοοικονομικής κρίσης, κατόρθωσαν να διασφαλίσουν τη θέση εργασίας τους, να αναδιαρθρώσουν τις επιχειρήσεις τους και να αναδιοργανώσουν την επαγγελματική τους απασχόληση, είναι καλύτερα προετοιμασμένοι για να υιοθετήσουν μια «επεκτατική» συμπεριφορά.
Αν δεν το κάνουν, φταίνε οι φόροι. Νέες και παλαιότερες επιβαρύνσεις μειώνουν άμεσα το διαθέσιμο εισόδημα, αποστερούν τις εναπομείνασες καταθέσεις, ενώ δημιουργούν ασάφειες και ανησυχίες για τις επιπτώσεις που θα έχουν στα μελλοντικά εισοδήματα.
Μετρήσεις της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας έδειξαν
μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος κατά -1,2% και -0,4% στα δύο πρώτα τρίμηνα.
Αιτία είναι οι φόροι στο εισόδημα και την περιουσία, ενώ και οι περικοπές στις
κοινωνικές μεταβιβάσεις (επιδόματα, κάλυψη δαπανών, κ.λπ.) είχαν αρνητική
επίπτωση.
Από την άλλη, οι μισθωτοί με εξαρτημένη εργασία στον ιδιωτικό τομέα
πετυχαίνουν αύξηση των εισοδημάτων τους (κατά 2,9% και 1,8%), η οποία όμως δεν
είναι αρκετή για να αντισταθμίσει τις αρνητικές επιπτώσεις της κρατικής
φοροαφαίμαξης.
Οι ρυθμίσεις του νέου συνταξιοδοτικού έχουν επίσης ισχυρότατες και έντονα αρνητικές επιπτώσεις στη συγκυρία. Οχι μόνον επειδή δημιουργεί αμφιβολίες ως προς την ασφάλεια που παρέχει στους ασφαλιζόμενους. Αλλά για τον απλό λόγο ότι έχει δημιουργήσει στους πολλούς την πεποίθηση ότι θα αυξήσει το βάρος των εισφορών-φόρων, θα αφαιρέσει δηλαδή μεγαλύτερο μέρος του διαθέσιμου εισοδήματος.
Ακόμη και το επίδομα των 615 εκατομμυρίων που διένειμε η κυβέρνηση σε μερίδα των συνταξιούχων, είναι αμφίβολο αν κατέληξε στην κατανάλωση, όπως πίστευε η κυβέρνηση. Η έστω και μικρή αύξηση των καταθέσεων και η συνεχιζόμενη ένταση της φορομπηχτικής καταιγίδας δείχνουν ότι ακόμη και οι γέροντες δεν πιστεύουν σε καλύτερες μέρες.
Οι ρυθμίσεις του νέου συνταξιοδοτικού έχουν επίσης ισχυρότατες και έντονα αρνητικές επιπτώσεις στη συγκυρία. Οχι μόνον επειδή δημιουργεί αμφιβολίες ως προς την ασφάλεια που παρέχει στους ασφαλιζόμενους. Αλλά για τον απλό λόγο ότι έχει δημιουργήσει στους πολλούς την πεποίθηση ότι θα αυξήσει το βάρος των εισφορών-φόρων, θα αφαιρέσει δηλαδή μεγαλύτερο μέρος του διαθέσιμου εισοδήματος.
Ακόμη και το επίδομα των 615 εκατομμυρίων που διένειμε η κυβέρνηση σε μερίδα των συνταξιούχων, είναι αμφίβολο αν κατέληξε στην κατανάλωση, όπως πίστευε η κυβέρνηση. Η έστω και μικρή αύξηση των καταθέσεων και η συνεχιζόμενη ένταση της φορομπηχτικής καταιγίδας δείχνουν ότι ακόμη και οι γέροντες δεν πιστεύουν σε καλύτερες μέρες.
