.Η σκληρή πραγματικότητα

Τότε, φθινόπωρο 2011, ελάχιστοι ήσαν διατεθειμένοι να πιστέψουν πόσο πραγματικός ήταν ο κίνδυνος να οδηγηθεί η χώρα εκτός ευρώ. Οι λίγοι που επιμείναμε να δείχνουμε προς αυτή την κατεύθυνση δεν είμαστε καθόλου πρόθυμοι να ξεχάσουμε ότι υπέστημεν ηθική δίωξη και κατασυκοφάντηση από δήθεν «πατριώτες» και ακόμη πιο δήθεν «αριστερούς».

Η προτίμηση Σόιμπλε στην απομάκρυνση της Ελλάδας από το «σώμα» του ευρώ είχε επισημανθεί πολύ ενωρίτερα. Τέτοιες μέρες το 2010, οι προσεκτικοί παρατηρητές υπογράμμιζαν τη ραθυμία και δυσπιστία με την οποία αντιμετώπιζαν στο Βερολίνο την εξέλιξη της πανευρωπαϊκής κρίσης εμπιστοσύνης. Το ελληνικό δημόσιο χρέος ήταν το εμφανές μέρος του παγόβουνου. Το γερμανικό τραπεζικό σύστημα βούλιαζε από τις ζημίες, όχι μόνο στις διεθνείς μονάδες του, αλλά και στους τοπικούς οργανισμούς αποταμιεύσεων και μικροδανείων.

Οι γαλλικές τράπεζες έκρυβαν στα θησαυροφυλάκιά τους εκρηκτικές τοποθετήσεις. Η χρηματική δομή της Ιταλίας θα είχε καταρρεύσει αν τα κόμματα δεν είχαν την εξυπνάδα να γυρίσουν τα μάτια από την άλλη μεριά όσο δούλευε η κυβέρνηση Μόντι. Η περηφάνια των Ισπανών μεγαλοτραπεζιτών θα είχε μετατραπεί σε μεγάλη ντροπή αν δεν είχε προηγηθεί ο τρόμος από το τόσο κακό παράδειγμα της Ελλάδας.

Ο Ευάγγελος Βενιζέλος υπήρξε ένας πολύ καλός μάρτυρας της δεύτερης μεγάλης γερμανικής προσπάθειας να αποδεχθεί η Ελλάδα την αυτοεξαίρεσή της από την Ευρωζώνη. Είμαι βέβαιος ότι ο ίδιος δεν είχε φανταστεί ότι θα βρισκόταν ποτέ αντιμέτωπος με κάτι τόσο δύσκολο. Και όμως, είχε τουλάχιστον τρεις ευκαιρίες να προετοιμαστεί.

Είχε αναλάβει το υπουργείο Οικονομικών, με την απομάκρυνση του Γιώργου Παπακωνσταντίνου. Είχα παρακολουθήσει εκ των έσω τον απρεπή τρόπο με τον οποίο ο Αντώνης Σαμαράς είχε εκθέσει τον Γιώργο Παπανδρέου όταν αυτός θέλησε να συζητήσει το ενδεχόμενο κυβερνητικών συνεργασιών για την εφαρμογή των μνημονιακών υποχρεώσεων.

Είχε επωμισθεί σοβαρότατη ευθύνη όταν διέκοπτε τις συζητήσεις με την τρόικα στην Αθήνα, με μάλλον «επικοινωνιακό» τρόπο, με αποτέλεσμα να βρεθεί μετ’ ολίγον υποχρεωμένος να επιβάλει το περίφημο «χαράτσι» και μάλιστα διά των λογαριασμών της ΔΕΗ.

Αντιλαμβάνομαι πόσο πρέπει να τρόμαξε ο κ. Βενιζέλος όταν κατέστη αποδέκτης και αγγελιαφόρος της πρότασης Σόιμπλε να προικοδοτήσει τα πρώτα βήματα της Ελλάδας εκτός της οικογενείας του ευρώ. Θα ήταν καλύτερα αν είχε ενημερώσει από τότε τον λαό για τις λεπτομέρειες της προσβολής που δέχθηκε –στο πρόσωπό του– το κράτος.  

ΜΠΑΜΠΗΣ ΠΑΠΑΔΗΜΗΤΡΙΟΥ

.Στα βήματα της Δέσποινας Μοιραράκη

Περί τα μέσα της δεκαετίας του 1990, αν θυμάμαι καλά, όταν υπουργός Εξωτερικών ήταν ο Θεόδωρος Πάγκαλος, πραγματοποιήθηκε η πρώτη επίσημη επίσκεψη Ελληνα υπουργού Εξωτερικών στο Ιράν, μετά την επανάσταση του 1979 που ανέτρεψε τον Σάχη και έφερε στην εξουσία τους ισλαμιστές. 

Η περίσταση ήταν ιστορική και, για τον λόγο αυτόν, ο Πάγκαλος είχε πάρει μαζί του ένα ολόκληρο αεροπλάνο με δημοσιογράφους. Ημουν και εγώ ένας από αυτούς και θα σας πω το πιο αποκαλυπτικό από όσα συνέβησαν σε εκείνο το ταξίδι – σημειωτέον, αποκαλυπτικό για εμάς, όχι για τους Ιρανούς. Φθάσαμε νωρίς το βράδυ μιας ημέρας που τα εμπορικά καταστήματα ήσαν κλειστά. 

Ωστόσο, είχε προηγηθεί τέτοιο lobbying στο ελληνικό υπουργείο Εξωτερικών από πλευράς των δημοσιογράφων, ώστε μόλις φθάσαμε, προτού καν μας οδηγήσουν στο ξενοδοχείο για να αφήσουμε τις βαλίτσες, μας πήγαν κατευθείαν σε ένα μαγαζί με χαλιά. Το κατάστημα ανήκε σε Εβραίο έμπορο, με τον οποίο είχε συνεννοηθεί η πρεσβεία μας, ώστε να το ανοίξει ειδικά για εμάς. Αυτή ήταν η απαίτηση των δημοσιογράφων και, πρωτίστως, των κυριών της αποστολής. Προφανώς, λοιπόν, ο πρωταρχικός λόγος για τον οποίον ένας Ελληνας επισκέπτεται το Ιράν είναι ο ίδιος για τον οποίο το επισκέπτεται κάθε τόσο και η κ. Μοιραράκη.

Ο Αλέξης Τσίπρας, που τυγχάνει να βρίσκεται στο Ιράν αυτές τις μέρες, είναι μεν καθ’ όλα ένας τυπικότατος νεοέλληνας, αλλά είναι και ο πρωθυπουργός της Ελλάδος. 

Συνεπώς, ο σκοπός της επίσκεψής του ξεπερνά τα χαλιά, και μάλιστα εφόσον φρόντισε να συνοδεύεται από υπουργούς και επιχειρηματίες. Είναι φανερό ότι κάτι έλκει και την πρώτη και τη δεύτερη φορά Αριστερά στο Ιράν. Φάνηκε αυτό από τις πρώτες κιόλας ημέρες της διακυβέρνησης Συριζανέλ, με την ανάθεση των ελληνοϊρανικών σχέσεων στον μυστηριώδη και βλοσυρό εξάδελφο του πρωθυπουργού. 

Η έλξη αυτή εξηγείται. Οπωσδήποτε, παίζει κάποιον μικρό ρόλο το στυλιστικό: στο Ιράν η γραβάτα και το καθημερινό ξύρισμα έχουν εξοβελιστεί ως σύμβολα του τρόπου ζωής στη Δύση. Επομένως, εκεί ο ΣΥΡΙΖΑ δεν πρέπει να νιώθει τελείως έξω από τα νερά του. Τον διαπνέει, άλλωστε, ο ίδιος φόβος –ενίοτε και η ίδια εχθρότητα– για τη Δύση και τον πολιτισμό της. Επειτα είναι οι παραδοσιακά καλές σχέσεις του «χώρου» με την Ισλαμική Δημοκρατία του Ιράν.

 Είναι γνωστό ότι, μετά την πτώση του καθεστώτος Τσαουσέσκου, ήταν η Βόρειος Κορέα που παρείχε στήριξη –ηθική, μην πάει ο νους σας στο πονηρό– στο ΚΚΕ Εσωτερικού. (Παρεμπιπτόντως, μόλις τις προάλλες είδα ένα φίλο που πέρασε κάποτε από την κατ’ ευφημισμόν λεγόμενη ανανεωτική Αριστερά και μου έλεγε ότι έχει ακόμη στη βιβλιοθήκη του, από εκείνα τα χρόνια, τα άπαντα του Κιμ Ιλ-σουνγκ...) Λέγεται όμως ότι ήταν και το Ιράν που στήριξε το ΚΚΕ εσ. εκείνα τα δύσκολα χρόνια μετά τον Τσαουσέσκου.

Περισσότερο από οτιδήποτε άλλο, όμως, ο λόγος που οδήγησε τον πρωθυπουργό στο Ιράν, εν μέσω πολιτικής κρίσης στην Αθήνα εξαιτίας του ασφαλιστικού, είναι η πεποίθηση πως η συγγένεια Αριστεράς και Ισλάμ μπορεί να αποδώσει οφέλη στις εμπορικές σχέσεις των δύο χωρών. Ο πρωθυπουργός δήλωσε μάλιστα ότι είναι «στρατηγική επιλογή» του να γίνει η Ελλάδα «γέφυρα μεταξύ Ευρώπης και Ιράν». Ευγενής σκοπός, αλλά πολύ αμφίβολη η πραγματοποίησή του.

 Γιατί να βασισθούν στους Ελληνες οι Ιρανοί, αναρωτιέμαι, όταν, αφενός, οι εμπορικοί δεσμοί τους με άλλες ευρωπαϊκές χώρες είναι παλαιότεροι και ισχυρότεροι και, αφετέρου, όταν ο ευρωπαϊκός προσανατολισμός της Ελλάδος δοκιμάζεται όσο ποτέ άλλοτε στον ένα χρόνο αριστερής διακυβέρνησης της χώρας. 

Σε μια περίοδο που το Ιράν, μετά την άρση των κυρώσεων, ανοίγεται και πάλι στον κόσμο, γιατί, αναρωτιέμαι ξανά, να επιλέξει ως γέφυρά του για την Ευρώπη μια σχεδόν ευρωπαϊκή χώρα, όταν τον ίδιο ρόλο διεκδικούν κανονικές ευρωπαϊκές χώρες, με ισχυρότερες οικονομίες και μεγαλύτερη ισχύ στο διεθνές πεδίο.

Να, λοιπόν, γιατί ξεκίνησα το σημείωμα αυτό με τα χαλιά. Ελπίζω να δόθηκε η ευκαιρία στον πρωθυπουργό και στη σύζυγό του όχι μόνο να θαυμάσουν τα περίφημα περσικά χαλιά για τα οποία είναι πασίγνωστο το Ιράν, αλλά να αγοράσουν και κάποια από αυτά. Να τους μείνει και κάτι χειροπιαστό από αυτό το ωραίο ταξίδι, γιατί όλα τα άλλα –τα μεγάλα λόγια, οι υψηλές στοχεύσεις και τα τοιαύτα– σύντομα θα έχουν γίνει καπνός...

Για να είναι ειλικρινής

Eνα μυστήριο της πολιτικής ζωής, επιτέλους, λύθηκε. Το οφείλουμε σε μια δημοσιογράφο, την κ. Σάσα Σταμάτη, η οποία είχε την τόλμη και, προπαντός, την ευφυΐα να ρωτήσει τον Νικήτα Κακλαμάνη κάτι το οποίο για πολλούς θα ήταν περιττό: γιατί δεν έκανε οικογένεια. Ο πρώην δήμαρχος Αθηναίων και νυν αντιπρόεδρος της Βουλής κατέπληξε τους πάντες με την ευθύτητα της απάντησής του: «Δεν το κυνήγησα, για να είμαι ειλικρινής», της είπε.

 Της είπε, βεβαίως, και πολλά άλλα: για τη δουλειά του στην οποία ήταν τελείως απορροφημένος, για τις δυσκολίες της συμβίωσης, αλλά και για δύο από τις σχέσεις του, την Εφη και την Εβελιν, οι οποίες κόντεψαν να καταλήξουν σε γάμο. Ολα αυτά, όμως, είναι μάλλον δευτερεύοντα και, παρότι αρκούντως διασκεδαστικά, διαισθάνομαι ότι κατά κάποιο τρόπο αποδυναμώνουν την ευθύτητα της αρχικής απάντησης.

  ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΣΙΜΑΤΗΣ

.Ωρολογιακή βόμβα!

Με την πλάτη στον τοίχο βρίσκεται η κυβέρνηση και η χώρα τελεί υπό διάλυση. Η ομολογία Τσακαλώτου είναι χαρακτηριστική, με τη διαφορά ότι το πιθανότερο είναι να μη χρειαστεί να φτάσουμε ως το καλοκαίρι για να καταλάβουμε ότι καήκαμε.

Έτσι λοιπόν μια μόλις μέρα μετά τα όσα είπε ο υπουργός Οικονομικών ο επικεφαλής του Eurogroup λέει ότι το ασφαλιστικό είναι ασαφές, κοινώς ζητάει αλλαγές και όπως καταλαβαίνουμε όλοι αυτές τελικά θα είναι επί τα χείρω. Οπότε η εκτόνωση της έντασης στην κοινωνία φαντάζει όνειρο θερινής νυχτός.

Οι αλλαγές που παρουσίασε ο Κατρούγκαλος δεν ικανοποίησαν κανέναν και η κοινωνία εξακολουθεί να βρίσκεται στα κάγκελα.

Την ίδια ώρα το χρηματιστήριο καταρρέει και οι κυβερνητικοί εταίροι αλληλοδιαψεύδονται για το αν ετοιμάζουν πρόωρες εκλογές προκειμένου να κάνουν την ηρωική έξοδο. Γίνεται λόγος για 10-15 βουλευτές που το σκέφτονται αν θα ψηφίσουν το ασφαλιστικό. Τα τρακτέρ κάποιων μπλόκων κατεβαίνουν στην Αθήνα και η Γεροβασίλη καλεί την τροχαία…

Στο μεταξύ ουδείς γνωρίζει πότε θα ξανάρθει στην Αθήνα το κουαρτέτο και φυσικά πότε θα κλείσει και με ποιο τρόπο η αξιολόγηση. Η χώρα κινδυνεύει να βρεθεί μπροστά σε νέα οικονομική ασφυξία και σε παγίδα ρευστότητας ενόψει των δόσεων που έχει να αποπληρώσει το καλοκαίρι.

Και σαν να μην έφταναν όλα αυτά ο Μουζάλας λέει ότι είναι πιθανόν να σηκωθούν φράχτες σε όλες τις υπόλοιπες χώρες και οι μετανάστες με τους πρόσφυγες να εγκλωβιστούν στην Ελλάδα! Μακάρι η ολύμπια ψυχραιμία του να είναι και πραγματική και να ισχύουν όσα είπε ότι δηλαδή το πρόβλημα θα είναι διαχειρίσιμο. Γιατί αν δεν ισχύουν «ζήτω που καήκαμε».

Ακόμα και εκεί με τα hotspots το ίδιο τροπάρι. Η κυβέρνηση τρέχει στο παρά πέντε να προλάβει να τα ετοιμάσει με τους κατοίκους δύο περιοχών να αντιδρούν. Και οι προθεσμίες πιέζουν ως τη σύνοδο Κορυφής της ΕΕ για να μπορέσουμε να εκταμιεύσουμε τα κονδύλια που έχουν διατεθεί για την Ελλάδα στο θέμα της προσφυγικής κρίσης.

Και την ίδια στιγμή η Μέρκελ με την Τουρκία συζητούν αλλά λύση δεν θέλουν να βρουν. Η Γερμανίδα καγκελάριος είπε διάφορα αλλά λύση συγκεκριμένη και δεσμεύσεις συγκεκριμένες από την Τουρκία, που είναι και η χώρα κλειδί στη διαλογή προσφύγων και μεταναστών για να μην μετατρέπεται το Αιγαίο σε νεκροταφείο, δεν αναλαμβάνονται.

Αντ’ αυτού τρέχει σήμερα ο Τσίπρας στο τηλέφωνο να ζητήσει από τη Μέρκελ διευκρινίσεις για την εμπλοκή του ΝΑΤΟ φοβούμενος ότι τυχόν επιχειρήσεις της συμμαχίας στα δικά μας χωρικά ύδατα θα οδηγήσουν σε απώλεια κυριαρχικών δικαιωμάτων! Χάος.

Πρακτικά η οικονομία βρίσκεται σε κώμα, η κοινωνία με τα μυαλά στα κάγκελα, η χώρα σε κέντρο διερχομένων και τα εθνικά θέματα ένας θεός ξέρει πως θα ανοίξουν ύστερα από όλα αυτά. Και το κυριότερο με όλα τα μέτωπα ανοιχτά η κυβέρνηση βρίσκεται σε μπλακ άουτ όπου τα στελέχη της τσακώνονται αν είναι χομπίστες ή όχι των εκλογών!

Στην πραγματικότητα ο Τσίπρας βρίσκεται με μια ωρολογιακή βόμβα στα χέρια του. Θα την αφήσει να σκάσει; Θα την πετάξει στον επόμενο και θα το βάλει στα πόδια; Θα την απασφαλίσει αλλά στο μεταξύ η χώρα δεν θα μπορεί να συνέλθει από το σοκ; Θα κάνει ένα συνδυασμό και των τριών; «Άγνωσται αι βουλαί»…

Ποια είναι τελικά η διέξοδος για τη χώρα; Υπάρχει;