Την περασμένη Τετάρτη ένιωσα υπερήφανος γιατί το
ελληνικό κράτος έκανε τελικά το καθήκον του απέναντι σε κάποιους συμπατριώτες
μας που έδωσαν τη ζωή τους για την πατρίδα. Αργησε, είναι η αλήθεια, 42 χρόνια,
αλλά το έκανε.
Τον Ιούλιο
του 1974, νεαρά παιδιά από αγροτικές ως επί το πλείστον οικογένειες βρέθηκαν να
υπηρετούν στα ΛΟΚ. Πήραν την εντολή να φύγουν για μια εξαιρετικά επικίνδυνη
αποστολή χωρίς να γνωρίζουν τον τελικό προορισμό και το ρίσκο που έπαιρναν. Το
αεροσκάφος τους καταρρίφθηκε από φίλια πυρά μέσα στο χάος των πρώτων ημερών
μετά την τουρκική εισβολή.
Πολλά έχουν ακουστεί και γραφτεί από τότε. Το πιθανότερο είναι ότι επρόκειτο
για ένα κλασικό λάθος από εκείνα που συμβαίνουν μέσα στην «ομίχλη της μάχης».
Κάποιος δεν ειδοποίησε ότι θα έφταναν αεροσκάφη από την Ελλάδα ή θεώρησε ότι θα
ήταν καλύτερα να μείνει μυστική η αποστολή για λόγους ασφαλείας, έστω και αν
έθετε σε κίνδυνο τις ζωές των Ελλήνων καταδρομέων.
Μετά όμως
επικράτησαν οι ενοχές και η ροπή προς τη συγκάλυψη. Για να μη φανεί ότι υπήρξε
ελληνική επιχείρηση, το αεροσκάφος θάφτηκε μαζί με τα πτώματα δεκαπέντε
Ελλήνων. Πάνω στα συντρίμμια χτίστηκε ένας τύμβος, όπου κάθε χρόνο
πραγματοποιούνταν οι τελετές για τους πεσόντες της εισβολής. Υπήρχαν όμως
πάντοτε μύθοι και ψίθυροι για το εάν το Νοράτλας ήταν πράγματι θαμμένο εκεί
μαζί με τα λείψανα των καταδρομέων. Κανείς δεν ήθελε να αγγίξει το θέμα, ούτε
στην Ελλάδα ούτε στην Κύπρο. Οι συγγενείς έμειναν με αναπάντητα ερωτήματα και
δεν μπόρεσαν ποτέ να νιώσουν ότι τίμησαν όπως θα έπρεπε τους νεκρούς τους.
Ετσι, έβαλαν μια άνω τελεία στο οικογενειακό τους δράμα.
Λίγοι ήταν
εκείνοι που επέμεναν στην ανάγκη να γίνει η εκσκαφή και να διαλυθούν οι μύθοι.
Πρωταγωνιστής της προσπάθειας, ένας Κύπριος κρατικός λειτουργός, ο Ξενοφών
Καλλής, ο οποίος έδωσε μάχη γι’ αυτό και τελικά το πέτυχε. Γύρισε όλη την
Ελλάδα, συγκέντρωσε γενετικό υλικό από τους συγγενείς και πίεσε για να γίνει η
εκσκαφή. Είχε πάντοτε την άποψη ότι το κράτος πρέπει να φέρεται εντάξει σε
εκείνους που έπεσαν για λογαριασμό του. Πήρε μεγάλο ρίσκο γιατί οι Κασσάνδρες
ήταν πολλές και ισχυρίζονταν ότι δεν θα βρει τίποτα. Χρειάσθηκε εντατική έρευνα
και μια συστηματική εκσκαφή για να βγουν στην επιφάνεια τα συντρίμμια, τα
λείψανα και οι απαντήσεις.
Την
περασμένη Τρίτη, ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας ζήτησε συγγνώμη εκ μέρους
του κράτους από τους συγγενείς που είχαν μεταβεί στην Κύπρο για να συνοδεύσουν
τα αδέλφια και τους θείους που έχασαν. Ο Πρόεδρος της Ελληνικής Δημοκρατίας και
ο υπουργός Αμυνας, μαζί με άλλους, τους υποδέχθηκαν στο Τατόι με κάθε τιμή.
Στις μέρες
μας είναι σπάνιες οι στιγμές που αισθάνεται κανείς ότι το ελληνικό κράτος τηρεί
παραδόσεις και θεσμούς. Είναι όμως σημαντικό να ισχύει αυτό που θεωρείται
ρουτίνα σε άλλες χώρες, ότι δηλαδή στις περιπτώσεις των ανθρώπων που τα δίνουν
όλα για την πατρίδα, ισχύει πάντοτε το δόγμα «δεν αφήνουμε κανέναν πίσω»
